Hipertansiyon
Atardamar içinde bulunan kanın, damar duvarına yaptığı basınç kan basıncı olarak adlandırılır. Doku kan akımının sağlanabilmesi için kan basıncı değerleri belli bir düzeyin üzerinde olmalıdır. Kan basıncı değerleri iki rakam ile ifade edilir. İlk rakam kalbin kasılma anında oluşan(sistolik veya büyük) basıncı, diğeri ise kalbin gevşemesi sırasında oluşan (diastolik veya küçük)basıncı ifade eder. Türk Hipertansiyon uzlaşı raporuna göre; erişkinlerde (>18 yaş), hekim tarafından yapılan standart ölçüm ile sistolik KB ≥140 mmHg ve/veya diyastolik KB ≥90 mmHg olması hipertansiyon (yüksek KB) olarak tanımlanmaktadır. 80 yaşından büyüklerde sistolik KB’nin 150 mmHg’ye kadar kabul edilebilir olduğu bildirilmektedir. Ancak hastane ortamında ölçülen kan basıncı değerleir bazen olduğundan yüksek (beyaz önlük hipertansiyonu) veya düşük (maskeli hipertansiyon) olabilir. Kan basıncı holteri ile evde 24 saat boyunca belirli aralıklarla kan basıncının ölçümü ve kayıt altına alınmasıyla hipertansiyon tanısının daha sağlıklı konmasını ve kan basıncı yükünün değerlendirilmesini mümkün kılar.
Kan basıncı değerlerinin yükselmesi ile beraber damar hasarı, ilerleyen aşamalarda damar tıkanıklıkları ile beraber organ hasarı(kalp krizi, felç, böbrek yetmezliği gibi) gelişebilir. Kan basıncı artışı ile beraber kalp damar hastalıklarına bağlı ölüm riski de artmaktadır.
Böbrekler, su tuz dengesinin düzenlendiği ve kan basıncını düzenleyen bazı hormonların salgılandığı ve etkisini gösterdiği organlardır.
Hipertansiyon tedavisinde yaşam tarzı ve beslenme değişiklikleri son derece önemlidir. Erken ve hafif olgularda bu yaklaşımlara şans vermek gerekir. Yeterli yanıt alınmayan ve orta-şiddetli olgularda ise yaşam tarzı değişliklerine ek olarak ilaç tedavisi de başlanmalıdır İlaç seçimi hasta özellikleri, yandaş hastalıklar dikkate alınarak kılavuzlar ışığında bireyselleştirilerek uygulanmalıdır.
Hipertansiyon tedavisinde önerilen yaşam tarzı değişiklikleri ve diyet aşağıda sıralanmıştır.
Fazla kilolardan kurtulup, ideal vücut ağırlığına ulaşılması
Sigaranın mutlak surette bırakılması
Düzenli egzersiz yapılması
Diyet tuz tüketimini azaltılması, bkz düşük sodyumlu diyet
Alkol tüketimin azaltılması
Aşırı kahve tüketilmemesi
Sebze, meyve ve lifli gıda tüketimini arttırılması
Daha çok balık tüketilmesi
Yukarıda belirtilen önlemlerin her biri kan basıncı kontrolünde tek başına etkili olmakla beraber, bu önlemlerin bir arada uygulanması toplam etkiyi arttıracaktır.